سازمان بسيج سازندگي در سال 1379 براساس تدابير مقام معظم رهبري براي شكوفايي استعدادهاي ذخيره شده در جوانان تشكيل شد. سازماني كه امروز در عرصه‌هاي متفاوتي گام برمي‌دارد و رزمندگان جنگ نرم اين جبهه تا آنجا كه در توان دارند در تلاشند تا بيانات مقام معظم رهبري در راستاي محروميت‌زدايي و عدالت محوري و اقتصاد مقاومتي تحقق يابند. براي آشنايي با برنامه‌هاي بسيج سازندگي با مهندس ابراهيم عزيزي رئيس بسيج سازندگي كشور به گفت‌وگو نشسته‌ايم كه از نظرتان مي‌گذرد.
به نظر شما چه الزاماتي باعث شد تا مقام معظم رهبري فرمان تشكيل بسيج سازندگي را در 17 ارديبهشت 70 صادر كنند؟
تشكيل «جهاد سازندگي» در ابتداي انقلاب فرصتي را از نظر ساختاري و از نظر روش مديريتي ايجاد كرد تا سال‌ها عقب‌ماندگي قبل از انقلاب را با روش‌هاي خلاقانه و ابتكاري جبران كند. لذا جهاد سازندگي تشكيل شد و از همان ابتداي تأسيس، تجربه بسيار موفقي در بازسازي روستاها و همچنين در دفاع‌مقدس ايفا كرد. اما تداوم حيات جهاد سازندگي - با نگاه خوشبينانه- به دليل كارشناسي غلط- و - با نگاه بدبينانه- به دليل كج‌سليقگي‌هايي كه در نگاه برخي از افراد بود، ادامه نيافت و ابتدا با تبديل آن به وزارت جهاد سازندگي تا حدودي از وجهه جهادي خارج شد و در ادامه هم با ادغامش با وزارت جهاد كشاورزي مسيرحذف اين نهاد انقلابي را هموار كردند شايد به اين هدف كه دستاورد‌هايش به دست فراموشي سپرده شود. اما رهبر معظم انقلاب در 17 ارديبهشت سال 79 پيشنهاد راه‌اندازي مجموعه‌اي سازندگي، محروميت‌زدايي و فرهنگي به عنوان بسيج سازندگي را صادر كرد و دو مأموريت غني‌سازي اوقات فراغت جوانان براي خودسازي و همچنين كمك به دولت در آباداني و سازندگي كشور را به آن واگذار نمودند.
ايشان در نامه‌اي خطاب به رئيس‌جمهور وقت در سال 1379 ابلاغ فرموده بودند كه بناست طرحي به نام «بسيج سازندگي» در كشور شروع شود و انتظار مي‌رود كه دولت در پشتيباني مسائل مالي با آن همكاري كند و مديريت به‌كارگيري جوان‌ها و اداره طرح به عهده بسيج سازندگي باشد.
نكته بعدي سخنان ايشان در نشستي بود كه با آقاي سعيدي‌كيا و سردار حجازي داشتند. ايشان در اين ديدار سه انتظار خود از بسيج سازندگي را بيان فرمودند. اين سه انتظار عبارت بودند از: ۱- برنامه‌ريزي و ساماندهي حضور جوانان براي مشاركت در سازندگي كشور ۲- حضور و فعاليت جوانان جهادي متناسب با توانايي و استعدادشان در عرصه‌هايي كه مي‌توانند براي انقلاب و كشور مثمر ثمر باشند. مثلاً در حوزه‌هاي سلامت، اشتغال، ورزش يا در حوزه‌هاي علمي، فرهنگي و فني و عمراني. ۳- كمك به ايجاد شغل و اشتغال در كشور. اين سه دستورالعملي بود كه حضرت آقا فرمودند و امروز در راهبردهاي‌بسيج سازندگي، اين سه محور اصلي وجود دارد.
بنابراين از فرمايش رهبر معظم انقلاب متوجه شديم كه سازندگي را محدود به كار عمراني نمي‌دانند، بلكه آن را يك بسته كاملي مي‌دانند كه جوان بتواند در اين بستر، كشور خودش را بسازد. البته ايشان حضور در اين بخش را محدود نكردند به اينكه فرد جهادي حتماً جوان باشد.
عرصه‌هاي فعاليتي بسيج سازندگي چه مواردي را در برمي‌گيرد؟
عرصه‌هاي فعاليت طرح سازندگي شامل بهسازي و زيباسازي و مرمت مدارس، منابع طبيعي و آبخيزداري، خدمات بهداشتي و درماني، خدمات عمراني و آباداني روستايي و خدمات علمي آموزشي و حمايتي است. همچنين مي‌توان به اهداف و طرح‌هايي چون غني‌سازي اوقات فراغت جوانان در عرصه‌هاي سازندگي، رسيدگي به مناطق محروم و سازندگي كشور و خدمات‌رساني به مناطق محروم و روستاها، كمك به دولت در امر سازندگي كشور (محروميت‌زدايي، توسعه و اشتغال كاهش و صرفه‌جويي در وقت و هزينه) نيز اشاره كرد. بسيج سازندگي در طرح كاهش آسيب‌هاي اجتماعي نقش بسيار بالايي دارد. براي مثال طرح بصيرت از جمله فعاليت‌هاي بسيج سازندگي جهت مبارزه با آثار زيانبار مواد مخدر در كشور است كه با تعامل و همكاري سازمان مبارزه با مواد مخدر و بسيج سازندگي با هدف آشنايي خانواده‌ها با تبعات اجتماعي مواد مخدر اجرا مي‌شود. بهترين و تأثيرگذار‌ترين محيط براي پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي درون خانواده است و اگر سازمان‌هاي مختلف با برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي براي خانواده‌ها، اقدام به پيشگيري از اين خطرات داشته باشند نتايج حاصل شده به طور قطع و يقين مؤثر و كم هزينه‌تر خواهد بود. سازندگي جز با كار و ابتكار امكانپذير نيست، لذا بايد فعاليت خود را در اين عرصه بيشتر نموده و جايگاه‌هاي مستعد سازندگي را شناسايي و براي آن برنامه‌ريزي كرد.
در حال حاضر كه كشور با جنگ اقتصادي دشمن روبه‌رو است و مقام معظم رهبري بحث اقتصاد مقاومتي براي مقابله با اين تهديدات را مورد توجه قرار داده‌اند، سازندگي در اين راستا چه برنامه‌هايي را مدنظر دارند؟
دشمنان پس از نااميدي در جنگ تحميلي به ايران با سازماندهي همه امكانات خود، ميدان جنگ ديگري را گشوده است و كشور را در محاصره اقتصادي قرار دادند تا اجازه ندهند، اين انقلاب در مرحله سازندگي به توفيق دست پيدا كند.
امروز فشار تحريم‌هاي دشمنان به جايي رسيده كه اقتصاد مقاومتي تنها راه مقابله با تحريم‌ها و عناد ورزي دشمنان است، اما بايد اين تهديدها و تحريم‌ها را تبديل به فرصت كنيم. همانطور كه حضرت امام خميني(ره) مي‌فرمايد: «اين محاصره اقتصادي را كه خيلي از آن مي‌ترسند، من يك هديه مي‌دانم براي كشور خودمان؛ براي اينكه محاصره اقتصادي معنايش اين است كه مايحتاج ما را به ما نمي‌دهند. وقتي مايحتاج را به ما ندادند خودمان مي‌رويم دنبالش، مهم اين است كه ما بفهميم كه ديگران به ما چيزي نمي‌دهند، ما خودمان بايد تهيه كنيم.»
كشور ما قطعاً از اين مرحله عبور خواهد كرد چراكه دشمن تا به حال از راهكارهاي نظامي، تهديد و فشار، تطميع و آشوب استفاده كرد و به نتيجه‌اي نرسيد و اين جنگ اقتصادي آخرين حربه آنان است، همانطور كه مقام معظم رهبري فرمودند: «يك واقعيت ديگر هم اين است كه اگر كشور در مقابل فشارهاي دشمن از جمله در مقابل همين تحريم‌ها و از اين چيزها مقاومت مدبرانه بكند، نه فقط اين حربه كند خواهد شد، بلكه در آينده هم امكان تكرار چنين چيزهايي ديگر وجود نخواهد داشت؛ چون اين يك گذرگاه است، اين يك حربه است؛ كشور از اين برهه عبور خواهد كرد.
بسيج سازندگي در راستاي تحقق تدبير اقتصاد مقاومتي كه توسط رهبر معظم انقلاب اسلامي تبيين شده فعاليت‌هاي مثمر ثمري انجام داده است. تشكيل قرارگاه مركزي جهاد اقتصادي و تشكيل ستادهايي با همين عنوان در مركز استان‌ها، فراخواني از مسئولان نواحي و استاني سپاه در خصوص طرح‌هاي قابل اجرا در استان‌ها و شهرستان‌هاي متبوع جهت توجيه طرح‌هاي اقتصاد مقاومتي، تشكيل اتاق فكر در ستاد جهت بهره‌گيري از توان علمي و عملي نخبگان بسيجي، جذب و به كارگيري نيروهاي متخصص در امر كشاورزي و مرتبط در راستاي اقتصاد مقاومتي، تفاهمنامه با دستگاه‌هاي همكار جهت پيشبرد اهداف اقتصاد مقاومتي، رايزني با مؤسسات مالي جهت جذب حداكثري تسهيلات طرح‌هاي اقتصاد مقاومتي، احصاي نيازمندي اقتصاد مقاومتي استان‌ها و نواحي بر اساس آمايش سرزميني و. . . از اقدامات بسيج سازندگي در تحقق تدبير در عرصه اقتصاد مقاومتي است. اين را هم عرض كنم كه فعاليت‌هاي بسيج سازندگي در اين خصوص نقش مؤثري در رضايت‌مندي مردم داشته است و اين موضوع كاملاً مشهود است.
ستاد اقتصاد مقاومتي سازمان بسيج سازندگي چه اهدافي را دنبال مي‌كند؟
اقتصاد مقاومتي بايد براساس سرمايه معنوي افراد و جامعه استوار باشد چراكه بدون معنويت و ايمان راسخ به هدف و آينده، اقتصاد مقاومتي شكننده است. اقتصاد مقاومتي ماهيتاً اقتصاد مردمي است. مردم بايد وارد اين عرصه شوند. ما براي اين امر اهدافي را مدنظر قرار داده‌ايم. از اين اهداف مي‌توان به تبيين فرمايشات مقام معظم رهبري، تعميق فرهنگ كار و توليد، مردمي كردن اقتصاد مقاومتي، مديريت اصلاح الگوي مصرف، استفاده حداكثري از همه ظرفيت‌هاي دولتي و مردمي پنهان و مغفول مانده، حمايت از توليد ملي و مصرف كالاهاي داخلي، مديريت درست منابع ارزي و ريالي، توجه به اقتصاد دانش‌بنيان، استفاده حداكثري از زمان و سرعت بخشيدن به پيشبرد طرح‌ها، بسط و توسعه عدالت اقتصادي، رعايت اصول اساسي و غيرقابل تخلف، فراگير كردن جهاد اقتصادي، نظارت و كنترل و تضمين سلامت طرح‌هاي اقتصاد مقاومتي، بومي كردن طرح‌هاي اقتصاد مقاومتي اشاره نمود. از اين رو بسيج سازندگي اولويت خود را در امر توليد بومي قرار داده است. لذا ما فرصت‌هاي بومي توليد را شناسايي و دسته‌بندي نموده و آنها را به عنوان راهكارهايي جهت اقتصاد مقاومتي ارائه مي‌كنيم.
اردوهاي جهادي را هم مي‌توان در ترويج اقتصاد مقاومتي مؤثر دانست؟
اتفاقاً اردوهاي جهادي بهترين گزينه براي ترويج اقتصاد مقاومتي است، با توجه به اينكه گروه‌هاي جهادي فضايي براي گردهمايي جوانان به ويژه دانشجويان است و متشكل از انواع سليقه‌ها و تخصص‌هاي مورد نياز جامعه مي‌باشد و از طبقات گوناگون جامعه در آن حضور دارند، به خوبي مي‌تواند در جهت تشويق و ترغيب فعالان عرصه توليد و همچنين ترويج اقتصاد مقاومتي مؤثر باشد. با عنايت به اينكه هنوز جامعه روستايي بخش اعظم توليد در كشور ما را بر عهده دارد و از آنجا كه همين قشر مؤثر و مولد در جامعه متأسفانه به عنوان قشر ضعيف جامعه شناخته مي‌شوند، حضور گروه‌هاي جهادي مي‌تواند علاوه بر بعد سازندگي فرهنگ توليد و كار و در نهايت اقتصاد مقاومتي را در بين روستاييان گسترش دهد.
حضور جوانان به ويژه دانشجويان و طلاب جوان به عنوان مهم‌ترين و مؤثرترين بخش گروه‌هاي جهادي از نكات قابل توجه در اردوهاي جهادي است كه آنها را به دين، به انقلاب و به معنويت سوق مي‌دهد.
نيروهاي جوان اعم از طلبه و دانشجو مهم‌ترين بخش فعال و اثرگذار جامعه بوده و با حضور خود در مناطق محروم و كمتر برخوردار موجب نشاط و شادابي در بين جوانان آن منطق و سبب ايجاد انگيزه در فعاليت‌هاي اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي و همچنين بالا بردن راندمان توليد و اثربخشي بيشتر در آن مناطق مي‌شوند.
از برنامه‌هايتان در روز بسيج سازندگي بگوييد.
با توجه اينكه درآستانه سالگرد تأسيس بسيج سازندگي قرارداريم سازمان برنامه‌هاي متنوعي براي اين منظور در نظر گرفته است. ازجمله برگزاري همايش آموزشي، توجيهي رسم هجرت از 15 ارديبهشت ماه تا پايان ماه به صورت استاني برگزار شده. يادآور مي‌شود در اين همايش‌ها كه به صورت كارگاه‌هاي آموزشي، توجيهي براي ارتقا و به روز رساني اطلاعات متوليان و برگزاركنندگان اردوهاي جهادي و با اولويت بررسي روش‌هاي تحقق اقتصاد مقاومتي برگزار مي‌شود، مربيان و اساتيد به تجزيه و تحليل روش‌هاي اجرايي در عرصه‌هاي مختلف مورد نظر در اردوهاي جهادي به ويژه اقتصاد مقاومتي مي‌پردازند. از ديگر برنامه‌هاي سازمان امضاي توافقنامه همكاري با دستگاه‌هاي اجرايي، تبيين عملكرد بسيج سازندگي در نماز جمعه با حضور مسئولان اين سازمان ، افتتاح 23 هزار و 340واحد و كارگاه در راستاي طرح اقتصاد مقاومتي است كه در آبادان (قدمگاه امام رضا(ع) ) به صورت متمركز افتتاح شده و در اين روز به بهره‌برداري خواهد رسيد. همچنين راه‌اندازي حدود360 پروژه كوچك و متوسط زودبازده و عام‌المنفعه در راستاي محروميت‌زدايي و عمراني و برپايي همايش رسم هجرت از برنامه‌هاي ديگر اين سازمان خواهد بود.
كلام آخر
واگذاري امر سازندگي به بسيج و تشكيل بسيج سازندگي رسالتي بزرگ براي احياي فرهنگ جهادي در كشور است و رسالت سازندگي جز با كار و ابتكار امكانپذير نيست لذا بايد فعاليت خود را در اين عرصه بيشتر كنيم و جايگاه‌هاي مستعد سازندگي را شناسايي و براي آن برنامه‌ريزي كنيم. بايد دانست كه اجراي چندين ساله طرح‌هاي بسيج سازندگي در سطح كشور ضروري است ميزان تأثيرگذاري و اثر بخشي اين مشاركت گسترده از ابعاد اجتماعي- اقتصادي- فرهنگي و... مورد ارزيابي قرار گيرد. مسئله اساسي بررسي اثرات گوناگون اين طرح است كه مسير برنامه‌ريزي آينده را هموار خواهد ساخت.
قانون برنامه و بودجه بر مدار سرمايه داري است. اين قانون اجازه مردمي شدن اقتصاد و ساير عرصه ها را نمي دهد. طبق قانون فوق اساسا سرمايه و سرمايه دار محور همه فعاليت ها است. 
