قرار بود نشست بينالمللي در مورد بحران داخلي اوكراين روز سهشنبه برگزار شود اما اين نشست با دو روز تعويق در ژنو و با حضور وزيران خارجه روسيه، امريكا، اوكراين و مسئول سياست خارجه اروپا در پشت درهاي بسته برگزار شد. چهار طرف در بعد از ظهر همان روز به توافقي دست يافت و به اين ترتيب، به نظر ميرسد كه اوكراين يك گام از جنگ داخلي دور شده اما آيا اين توافق به معناي خاتمه بحران در اوكراين است يا صرفاً آرامشي قبل از توفان در اين كشور است كه در اين صورت بايد منتظر حوادث بعداز اين بود. اين مسئله از جهت تداوم تنش در اوكراين قابل توجه است زيرا با وجود توافق در ژنو، اين توافق تغيير چنداني در داخل اوكراين ايجاد نكرده است.
ساختمانها و مراكز دولتي در شرق اوكراين همچنان در درست نيروهاي هوادار روسيه است و حتي آنها اعلام كردهاند كه امضاي روسيه پاي توافق ژنو چندان تعهدي براي آنها ايجاد نميكند و در صورتي ساختمانها و مراكز دولتي را ترك ميكنند كه سران دولت موقت در كييف ساختمانهاي رياست جمهوري و ديگر مراكز دولتي را ترك كنند. آنها به اين صورت براي ترك ساختمانها و خلع سلاح خود اين شرط و ديگر شروط مثل آزادي رهبران جداييطلب يا كسب تابعيت روسي را مطرح كردهاند. معلوم است كه اين شروط نميتواند از سوي دولت موقت اوكراين قبول شود زيرا جداي از اينكه شروط آنها به معناي پايان كار دولت موقت است، اين دولت وظيفه آمادهسازي شرايط را براي برگزاري انتخابات رياست جمهوري در 25 ماه مي به عهده دارد و نميتواند تا آن موقع پا پس بكشد.
تنها كاري كه دولت موقت در حال حاضر انجام داده اين است كه تا بعد از مراسم عيد پاك از انجام عمليات نظامي عليه نيروهاي هوادار روسيه در شرق اوكراين خودداري ميكند. دولت موقت اعلام كرده كه اين خودداري به جهت احترام به مراسم مذهبي است و ازجنبهاي هم خواسته به اين وسيله خود را پايبند به توافق ژنو نشان دهد زيرا اين توافق طرفين را ملزم به دوري از خشونت و ارعاب كرده است. با وجود اين، به نظر ميرسد كه عوامل ديگري دولت موقت را ناگزير از توقف عمليات كرده است.
دليل نخست در عدم موفقيت مأموران اوكرايني براي اخراج جداييطلب از ساختمانها و خلع سلاح آنها است جداي از اينكه تعدادي از اين مأموران به جداييطلبان پيوستند. دليل ديگر در حضور متراكم نيروهاي روسي در مرزهاي اوكراين است كه موجب ترس و واهمه دولت موقت كييف از اعمال خشونت در شرق اين كشور است. با اين شرايط، نيروهاي جداييطلب در شرق چندان انگيزهاي در تمكين به توافق ژنو ندارند و دولت موقت هم چندان تواني براي اعمال اين توافق در بازپسگيري شرق و خلع سلاح آن نيروها ندارد و شايد به همين دليل است كه اصرار دارد تا هر چه زودتر ناظران سازمان امنيت و همكاري اروپا به شهرهاي شرقي اوكراين اعزام شوند.
اگر اين توافق حداقل در كوتاهمدت نتيجه مستقيمي نداشته پس چرا نشست ژنو برگزار شد و اين توافق طي يك روز مذاكره به دست آمد؟ دليل اصلي در خارج از اوكراين و مربوط به قدرتها بينالملل و به خصوص امريكا و روسيه است.
بايد توجه داشت كه ادامه تنش در اوكراين باعث شد تا روسيه و امريكا در حمايت از دو طرف تنش رو در روي يكديگر قرار گرفتند وضعيتي كه نه ولاديمير پوتين، رئيسجمهور روسيه، و نه باراك اوباما، رئيسجمهور امريكا، حاضر به ادامه و پردامنه شدن آن نيستند. هر چند كه لحن هر دو طرف به ويژه از زمان بركناري ويكتور يانكوويچ از رياست جمهوري اوكراين به شدت انتقادي شده اما حاضر نيستند بحران اوكراين از كنترل خارج شده و هزينههاي ناخواستهاي بر آنها تحميل شود. به همين دليل است كه هر دو كشور به نحوي در جهت تنشزدايي حركت ميكنند تا بحران را در وهله نخست درون اوكراين حفظ كرده و اجزاي تسري آن به خارج ندهند و از سوي ديگر، مبنايي براي حل بحران ايجاد كرده باشند.
توافق ژنو تنها مبناي ممكن در وضعيت فعلي است و در واقع، بحران ميتواند زماني به مقدار قابل توجهي فروكش كند كه تمام مفاد توافق اجرا شود. اين به آن معنا است كه جداي از پايان اشغال ساختمانها و مراكز دولتي در شرق و خلع سلاح جداييطلبان، دولت موقت نيز حاضر به دادن امتيازات ويژه به شرق اين كشور و حتي نوعي خودمختاري باشد. اجراي مفاد توافق ژنو از سوي دولت موقت و همچنين وعده الكساندر تورچينف، رئيسجمهور موقت اوكراين، براي برگزاري همهپرسي در مورد نظام فدراسيون در كشور از عوامل اصلي براي پايان بخشيدن به بحران اوكراين است اما در صورت قصور دولت موقت يا برآورده نشدن آن وعده به نظر نميرسد كه توافق ژنو نتيجهاي بدهد و وضعيت فعلي تنها حكم آرامش قبل از توفان خواهد داشت.