رئيسجمهور امريكا براي دومين بار از زمان تصاعد بحران در اوكراين با همتاي روس خود تماس تلفني گرفت و خواستار اين شد كه طرفين اين بحران را از راههاي ديپلماتيك حل و فصل كنند، اما ظاهراً مسكو براي نشان دادن جديتش براي دفاع از منافع حياتي در مناطق موسوم به خارج نزديك، حتي از الحاق كامل منطقه خودمختار كريمه به خاك خود نيز ابايي ندارد.
نمايندگان مجلسين روسيه روز جمعه اعلام كردند كه از تصميم منطقه خودمختار كريمه براي الحاق به فدراسيون روسيه حمايت ميكنند. بشار اسد رئيسجمهور سوريه روز جمعه گفت كنترل نظامي روسيه بر منطقه كريمه بازتاب سياست خردمندانه ولاديمير پوتين رئيسجمهور روسيه و تلاش وي براي احياي امنيت و ثبات در اوكراين بعد از كودتاي نافرجام در اين كشور است. پارلمان كريمه روز پنجشنبه با برداشتن يك گام نهچندان منتظره، طي نشستي كه پشت درهاي بسته برگزار شد، درخواست الحاق منطقه كريمه به خاك فدراسيون روسيه را مطرح كرد.
نيكيتا خورشچف رئيسجمهور اوكرايني الاصل وقت اتحاد جماهير شوروي در سال 1954 كريمه را به اوكراين داده بود ولي اين شبه جزيره از سال 1992 از اوكراين خودمختاري گرفت. در حالي كه تا پيش از اين قرار بود موضوع استقلال كريمه از اوكراين، روز 16 مارس 2014 (25 اسفند 1392) به همه پرسي جمعيت 4/2 ميليون نفري اين منطقه گذاشته شود، پارلمان كريمه روز پنجشنبه 15 اسفند ماه 1392 از دولت روسيه خواست درصورت رأي مثبت مردم كريمه، اين منطقه نه تنها از اوكراين مستقل شود، بلكه به فدراسيون روسيه ملحق گردد.
دولت محلي جمهوري خودمختار كريمه، همچنين براي استفاده از روبل روسيه در اين منطقه اعلام آمادگي كرد ولي نخست وزير اوكراين تصميم روسيه را غير قانوني خواند و گفت كه هيچ كسي در جهان متمدن تصميم الحاق كريمه به خاك روسيه را به رسميت نخواهد شناخت. با توجه به اينكه نزديك به 60 درصد اهالي منطقه روستبار هستند، رأي به جدايي كريمه از اوكراين تقريباً قطعي است. تا همين چند روز قبل، اكثر ناظران سناريويي شبيه به آبخازي را براي منطقه (فعلاً) خودمختار كريمه پيش بيني ميكردند، ولي از روز پنجشنبه تحولات سمت و سويي متفاوت به خود گرفت و پارلمان كريمه درخواست الحاق به فدراسيون روسيه را مطرح كرد؛ موضوعي كه مقامهاي روسيه نيز از آن استقبال كردهاند.
ولاديمير پوتين در نشستي كه با اعضاي شوراي فدراسيون روسيه داشت، اين موضوع را بررسي كرد، ولي هنوز تصميم نهايي رئيسجمهور روسيه در اين خصوص اعلام نشده است. با اين حال، نشانههايي قوي وجود دارد كه نشان ميدهد روسها ازتصميم الحاق كريمه استقبال خواهند كرد. ديروز شبكه اسكاي نيوز گزارش كرد كه 65 هزار نفر از شهروندان روسي مقابل كاخ كرملين در مسكو تجمع و از الحاق كريمه حمايت كردند. نيروهاي مرزي اوكراين هم اعلام كردند روسيه هم اكنون 30 هزار نيروي خود را در منطقه كريمه مستقر كرده است. همچنين براساس گزارش نيويورك تايمز، رهبران مجالس عليا و سفلاي روسيه روز جمعه گفتند كه از رأي پارلمان كريمه براي مستقل شدن از اوكراين و الحاق به فدراسيون روسيه حمايت ميكنند. والنتيا ماتوينكو رئيس مجلس علياي روسيه موسوم به شوراي فدراسيون روسيه همهپرسي براي الحاق كريمه به روسيه را با رفراندومي مقايسه كرده كه قرار است براي استقلال اسكاتلند از بريتانيا انجام شود. سرگئي ناريشكين رئيس مجلس سفلاي روسيه هم از الحاق كريمه به اوكراين حمايت كرد و گفت: « ما به انتخاب تاريخي مردم كريمه احترام ميگذاريم. » ديروز همچنين يك هيئت پارلماني از كريمه به روسيه سفر كرد تا درباره زمينههاي لازم براي الحاق با رهبران روسيه گفت و گو كند. بر اساس گزارش اينترفكس روسيه، ماتوينك در ملاقات با اين هيئت پارلماني كريمه گفت: « ما اين شهامت و جسارت شما را ميستاييم. شما با تهديدهاي زيادي روبهرو شدهايد؛ از جمله تهديد به حمله به ناوگان درياي سياه، ولي شما به حمايت از مردم خودتان ادامه داديد. » سرگئي ميرونوف از نمايندگان روسيه و رئيس حزب عدالت اين كشور نيز اعلام كرده است طرحي قانوني درباره تسهيل پيوستن دوباره سرزميني از يك كشور خارجي به روسيه، به دوما ارائه شده است.
تضمين ناوگان درياي سياه با الحاق
تا پيش از جلسه روز پنجشنبه مجلس كريمه و تصميم براي الحاق به روسيه، بحثها فقط حول استقلال اين منطقه خودمختار از اوكراين ميچرخيد. با اين حال، از روز پنجشنبه تحولات سمت و سوي متفاوتي گرفته است. در صورت الحاق كريمه فدراسيون روسيه، دولت پوتين ناوگان درياي سياه و حضور خود در اين منطقه را تضمين خواهد كرد. ناظران ميگويند كه طرح الحاق كريمه به روسيه، حاوي علامتهاي مناسبي براي امريكا و اروپا نيست و ممكن است نشاندهنده اين باشد كه حركتهاي ولاديمير پوتين به منطقه كريمه محدود نخواهد شد. روز پنجشنبه، باراك اوباما با پوتين تماس تلفني گرفت و دو طرف يك ساعت تمام تلفني با همديگر گفت و گو كردند. كرملين و كاخ سفيد روايتهايي متفاوت از اين تماس تلفني منتشر كردهاند. بر اساس روايت كرملين، رئيسجمهور روسيه به همتاي امريكايياش گفته كه رهبران فعلي اوكراين با كودتاي غيرقانوني روي كار آمدهاند. پوتين از اقدامات روسيه در اوكراين دفاع كرد و گفت مسكو دخالتي در تصرف شبه جزيره كريمه، در جنوب شرقي اوكراين نداشته است. كرملين ميگويد كه اوباما هم از پوتين خواسته شرايط لازم براي حل و فصل سياسي اين بحران را كه پس از جنگ سرد بدترين بحران بين امريكا و روسيه بوده، بپذيرد. روايت كاخ سفيد اين است كه موكداً از پوتين خواسته كه به طور مستقيم با دولت (غربگراي) اوكراين واره مذاكره شود، اجازه ورود ناظران بينالمللي به كريمه را صادر و نيروهاي روسس را از اوكراين خارج كند. باراك اوباما، رئيسجمهوري امريكا، طرح همهپرسي كريمه را «ناقض قوانين بينالمللي» دانسته و گفته است دولت اوكراين بايد در هر تصميمي درباره كريمه مشاركت داشته باشد.
دستور اوباما براي تحريم روسيه
حمايت روسها از الحاق كريمه به اوكراين، تنشها بين مسكو و غرب را يك روز بعد از تماس تلفني اوباما با پوتين تشديد كرد. يوليا تيموشنكو و ويتالي كليسچكو دو رهبر غربگراي اوكراين روز پنجشنبه در يك نشست مطبوعاتي از غرب خواستند كه مقابل بلند پروازيهاي پوتين بايستند، زيرا به گفته آنها پوتين فراتر از اينها خواهد رفت. به گزارش يوروپين آبزرور، تيموشنكو گفت: «اگر غرب به پوتين اجازه بدهد، او جلوتر خواهد رفت. اگر ما به روسيه اجازه بدهيم روسيه زير لولههاي كلاشينكوف براي ضميمه كردن كريمه همهپرسي برگزار كند، شاهد از بين رفتن ثبات در تمام دنيا خواهيم بود. » باراك اوباما رئيسجمهور امريكا هم صبح ديروز فرمان تحريم روسيه را صادر كرد و اقدام پارلمان كريمه براي الحاق به روسيه را نقض حقوق بينالملل خواند. اوباما در فرمان اجرايي كه براي جك لوي، وزير خزانهداري امريكا صادر كرده، خواستار بلوكه شدن داراييهاي افراد و شركتهايي شده كه «مسئول فعاليتهايي هستند كه روند دموكراتيك يا نهادي در اوكراين را مختل نموده؛ صلح، ثبات، امنيت و يكپارچگي اوكراين را به خطر مياندازند.» يك مقام امريكايي در گفتوگو با رويترز گفته كه امريكا معتقد است روسيه بايد عواقب و هزينههاي كارهايي را كه در كريمه انجام ميدهد، ببيند. اوباما هم گفته كه اين تحريمها را هماهنگ با اروپا اجرا خواهد كرد. در حالي كه رهبران اروپايي هم نشستي اضطراري براي تصميم براي تحريمها عليه روسيه برگزار كردند، امريكاييها محدوديتهاي مسافرتي هم عليه مقامهاي روس اعمال كردند.