پس از آنكه برخي رسانههاي خارجي در روز گذشته از لغو تحريم صدا و سيما خبر دادند، روابط عمومي اين سازمان ديروز اعلام كرد كه 24 شبكه ايراني روي مسير ماهواره اينتلست قابل دريافت شدهاند. در حالي كه تصور ميشد شبكههاي ماهوارهاي اثرگذار و برونمرزي ايران همچون شبكههاي خبري پرس تيوي و العالم نيز در ليست شبكههاي خارج شده از سانسور رسانهاي غرب قرار بگيرند اما به رغم ادعاي غرب درباره خروج صدا و سيما از تحريمها هنوز خبري از بازگشت شبكههاي برونمرزي صدا و سيما به مسير ماهوارههاي كليدي نيست.
به گزارش «جوان»، اوايل تابستان امسال شركتهاي ماهوارهاي هاتبرد 13- B در كنار شركتهاي ديگر ماهوارهاي چون يوتلست
21- Bو 25- C، اينتلست 20، گالكسي 19، يوتلست
8- West- A و آپتوس D- 2 ، پخش شبكههاي تلويزيوني برونمرزي ايران از جمله شبكه خبري پرس تيوي را از روي ماهواره قطع كردند. در نتيجه آن شبكه اسپانيولي زبان «هيسپان تيوي» ايران از روي ماهوارههاي يوتلست و اينتلست حذف شد و ماهواره يوتلست 8- West- A نيز در اقدامي مشابه پخش شبكه خبري عربي زبان العالم ايران را قطع كرد. در اين بين تنها شبكههاي خبري هدف اين سانسور رسانهاي نبودند. شماري از اين شركتهاي ماهوارهاي پخش برنامههاي شبكه آي فيلم را كه كانال سرگرمي پخش سريالهاي ايراني به دو زبان انگليسي و عربي بود نيز از روي ماهوارههايي كه جغرافياي اروپا را پوشش ميدادند، قطع كردند و شبكههاي ديگر برونمرزي ايران همچون شبكه الكوثر نيز از اين سانسور در امان نبود.در تاريخ 29 خرداد سال جاري؛ اينتلست به سازمان صدا و سيما گفته بود كه اين شركت در تبعيت از تحريمهاي امريكا عليه ايران از دهم تيرماه سال جاري ديگر به شبكههاي ايراني از جمله شبكههاي خبري چون پرستيوي و العالم خدمات نخواهد داد. اينتلست يكي از شركتهاي ماهوارهاي غربي كه شركتهاي زيرمجموعهاش را وادار به قطع سرويسدهي به ايران كرده بود بعدها اعتراف كرد كه تصميش به قطع شبكههاي ايراني در راستاي سفارشات دفتر كنترل داراييهاي خارجي وزارت خزانهداري امريكا (OFAC) بوده است. رد پاي لابي صهيونيست هم در جريان قطع شبكههاي برونمرزي و درونمرزي ايران بر جامعه جهاني كاملاً محرز بود تا آنجا كه حتي ممنوعيت پخش پرس تيوي از يكي از ماهوارههاي كليدي اروپا باعث شد كه جورج گالووي، يكي از اعضاي پارلمان انگليس به خاطر اين اقدام از لابي صهيونيستها انتقاد كند.
سانسور شبكههاي ايراني در تعريفي كاملتر تحت تأثير تحريمهاي امريكا عليه دولت ايران صورت گرفت كه سال 2012 زير نظر مستقيم باراك اوباما به تصويب رسيد. اقدامي كه باعث تحريم سازمان صدا و سيما و نيز عزت الله ضرغامي از سوي امريكا شد. اما همه گوشها براي شنيدن صداي اعتراض دولت ايران در آن زمان ناشنوا بود.
حالا با گذشت قريب هشت ماه از سانسوري كه حتي خلاف مفاد قوانين جهاني است، خبري مبني بر لغو تحريمهاي صدا و سيما در رسانههاي خارجي منتشر شده است؛ يك مقام ارشد امريكا كه نخواست نامش فاش شود، روز پنجشنبه اعلام كرده بود كه شركتهاي غيرامريكايي، ميتوانند خدمات ماهوارهاي به صداوسيماي ايران ارائه كنند. در پي اعلام اين خبر، صداوسيماي ايران اعلام كرد كه پيگيريهاي قانوني صداوسيماي جمهوري اسلامي براي احقاق حق مخاطبانش نتيجه داده است و شركت اينتلست ملزم به دريافت و ارسال سيگنالهاي تلويزيوني و راديويي رسانه ملي شده است. بر اساس گزارش ايسنا، روابط عمومي اين سازمان در ادامه اين خبر آورده است: « به دنبال اقدامات غيرقانوني و مداخلهجويانه در قطع شبكههاي جمهوري اسلامي ايران از روي ماهوارههاي جهاني، با پيگيري مستمر حقوقي و مذاكرات فشرده با سازمان بينالمللي ارتباطات ماهوارهاي (ايتسو)، 24 شبكه رسانه ملي روي ماهواره اينتلست قرار گرفت. اعتراض شديد جمهوري اسلامي ايران به قطع اين شبكهها و ارسال پارازيتهاي سنگين روي آنها به اطلاع نهادهاي بينالمللي رسيد و پيگيريهاي حقوقي نيز در اين زمينه ادامه دارد.» همه اينها در حالي است كه بر اساس پيگيريهاي مستقيم «جوان»، هنوز پخش آزادانه شبكههاي برونمرزي كشور همچون شبكه سحر و نيز شبكههاي خبري انگليسي زبان و عربيزبان صدا و سيما رفع تحريم نشده است، آن هم به رغم اينكه (ITSO) يا همان سازمان ارتباطات ماهوارهاي بينالملل پيشتر براي ممانعت به عمل آوردن از قطع پخش شبكههاي ايران تلاش زيادي كرده بود اما از قضا اين تلاشها هنوز براي پخش شبكههاي كليدي ايران همچون پرس تيوي و العالم نتيجه نداده است.
خوزه مانوئل دو روزاريو توسكانو، مدير كل ايتسو كه بر خدمات جهاني اينتلست نظارت ميكند از ايالات متحده امريكا و نيز اينتلست خواسته بود كه تصميم خود مبني بر قطع شبكههاي ماهوارهاي ايران را به تأخير بيندازند اما دست ايتسو نيز در جلوگيري به عمل آوردن از سانسورهاي غرب كوتاه بود. قطع شبكههاي ماهوارهاي برونمرزي ايران به فاصله كمتر از 15 روز بعد از يازدهمين دوره انتخابات رياستجمهوري ايران روي ميداد و از اين رو ايتسو حتي پيشنهاد كرده بود كه دو طرف ايران و امريكا و شركت اينتلست در تاريخ 12 تير ماه سال جاري در مقر اين سازمان واقع در واشنگتن يا ژنو دور يك ميز بنشينند و بر سر اين موضع با هم مذاكره كنند. مقامات امريكا و ايتسو اعلام كرده بودند كه براي مذاكره با تهران آمادگي كامل دارند با اين وجود هنوز از رفع تحريم شبكههاي خبري و برونمرزي ايران خبري نيست.
در واقع ايتسو كه به عنوان يك سازمان بين دولتي وظيفه حصول اطمينان از خدمات رساني عادلانه و غيرتبعيضآميزاينتلست در سطح جهاني را دارد، هنوز تحت فشار نتوانسته به عنوان يك سازمان جهاني به وظايفش عمل كند. اين در حالي بود كه ايران تنها يك عضو معمولي از 149 عضو اين سازمان نبود بلكه پيشتر ايران يكي از سهامداران اين سازمان بزرگ جهاني به شمار ميآمد.
مقامات كشورمان همان زمان مصمم بودند كه اين موضوع را در چارچوبي قانوني حل و فصل كنند و پرونده اعتراض خود را به سازمان ملل متحد بفرستند اما به نظر ميرسد كه براي گرفتن حق طبيعي ايران در زمينه پخش شبكههاي برونمرزياش همه گوشها براي شنيدن صداي اعتراض دولت ايران تاكنون ناشنوا بوده است. روز گذشته نيز مدير روابط عمومي شبكه برونمرزي سحر در گفت و گو با «جوان» در پاسخ به اين سؤال كه آيا مذاكرهاي ميان دو طرف ايران و امريكا و ايتسو صورت گرفته، به اين پاسخ بسنده كرد كه كار در مرحله پيگيري است.
بر اساس اين گزارش، پرس تي وي پيشتر نوشته بود كه يك يهودي به نام آدم زابين پشت اعمال فشار بر شركت اينتلست است؛ شركتي كه پيشتر گفته بود دوست دارد از اصرار واشنگتن براي قطع شبكههاي ايران چشم بپوشد اما نميتواند. مدير عامل اسرائيلي فرانسوي غول ماهوارهاي يوتلست نيز پيشتر به چندين شركت ماهوارهاي نامه نوشته بود و از آنها خواسته بود كه همكاريشان را با شبكههاي ايراني قطع كنند؛ لابي اسرائيلي در امريكا نيز آشكارا تلاش اروپا براي ممنوعيت پخش كانالهاي ايراني را پشتيباني كرده بود.
دولتهاي اروپايي چون انگليس، فرانسه، آلمان و اسپانيا و شركتهاي ماهوارهاي اروپايي از ابتداي سال 2012 ميلادي پخش شبكههاي ماهوارهاي ايران را قطع كردهاند؛ آنها به تحريمهاي غرب عليه ايران استناد ميكنند، هر چند سخنگوي مايكل مان، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا پيشتر گفته بود كه تحريمهاي غرب در خصوص رسانههاي ايران صدق نميكند. قطع پخش شبكههاي ماهوارهاي ايراني نقض قوانين ماهوارهاي محسوب ميشود؛ بر اساس قانون همه ملتها حق استفاده از ماهواره و مخاطبان حق دريافت اطلاعات از منابع مورد نياز و دلخواه خود را دارند. اين اقدام در واقع نقض ماده 19 اعلاميه جهاني حقوق بشر نيز محسوب ميشود كه مروج آزادي رسانهها است. فعالان رسانهاي نيز حملات به شبكههاي ايراني را اقدام خلاف حق آزادي بيان از سوي آن دسته از دولتهاي اروپايي ميدانند كه هميشه براي آزادي بيان موعظه ميكنند. با وجود آنكه برخي شبكههاي برونمرزي چون العالم براي پخش برنامههاي خود روشهاي ميانبر را انتخاب كردهاند اما IRIB 1 and 2، شبكه سحر، العالم و پرس تيوي، هيسپان تيوي و شبكه الكوثر كماكان شبكههايي هستند كه رسماً از دايره خدمات اينتلست خارج هستند.