ايران از صبح ديروز روند اجراي توافق ژنو با 1+5 را با تعليق غني سازي بالاتر از 5 درصد تحت نظارت بازرسان آژانس شروع كرد. امريكا و اتحاديه اروپا هم غروب ديروز در بيانيه اي رسمي، اجراي آني توافق را آغاز كردند.
حوالي عصر ديروز منابع خبري گزارش كردند كه آژانس در گزارشي اجراي تعهدات ايران را تأييد كرده است. بر اساس گزارش ايسنا، در اين گزارش آمده است: «آژانس بينالمللي تأكيد ميكند كه ايران از 30 دي ماه (بيستم ژانويه 2014) اقدامات زير را انجام داده است:
- توقف اورانيوم غنيشده بيش از پنج درصد در دو آبشار موجود در تاسيسات غنيسازي نطنز و چهار آبشار موجود در تاسيسات غنيسازي فردو كه قبلاً استفاده ميشد.
- توقف فعاليت آبشارها در ارتباط با سانتريفيوژهاي موجود در تاسيسات هستهاي نطنز و فردو؛
- آغاز رقيق كردن اورانيوم غنيشده 20 درصدي در تأسيسات هستهاي نطنز؛
- ادامه تبديل اورانيوم غنيشده 20 درصدي به كيك زرد (U3O8) در تاسيسات توليد صفحه سوخت در تاسيسات غنيسازي نطنز؛
- نبود خط بازگشت تبديل اكسيد اورانيوم به اورانيوم غنيشده 20 درصد در تاسيسات توليد سوخت؛
- نبود هيچگونه پيشرفت در فعاليتهاي موجود در تاسيسات غنيسازي نطنز يا فردو يا رآكتور اراك شامل توليد، و تست سوخت براي راكتور تحقيقاتي اراك (IR- 40)؛
- ادامه توليد پودر اكسيد اورانيوم (UO2) از تبديل اورانيوم غنيشده بيش از 5 درصد به اكسيد؛
- ادامه تحقيق و توسعه پادماني در تاسيسات هستهاي نطنز شامل غنيسازي موجود و انبار نكردن اورانيوم غنيشده؛
- انجام ندادن فعاليتهاي مربوط به بازفراوري در رآكتور تحقيقاتي تهران و فعاليت نكردن تاسيسات توليد ايزوتوپهاي زنون، يد و موليبدن؛
- آژانس همچنين تأييد ميكند كه نامههاي نوشته شده توسط ايران در ارتباط با اقدام داوطلبانه اين كشور در شش ماه آينده بر اساس برنامه اقدام مشترك به شرح زير است:
- ايران در نامه نوشته شده در هجدهم ژانويه 2014 درباره گام اول در دوره شش ماهه اعلام ميكند كه هيچ مكان جديدي براي غنيسازي به غير از تاسيسات غنيسازي موجود در سايتهاي نطنز و فردو وجود ندارد.
- ايران در نامه نوشته شده در هجدهم ژانويه 2014 درباره گام اول در دوره شش ماهه اعلام ميكند كه اين كشور هيچگونه فعاليت بازفرآوري و ساخت تاسيساتي كه توانايي بازفرآوري داشته باشد، انجام نميدهد.
- ايران در نامه نوشته شده در هجدهم ژانويه 2014 درباره گام اول در دوره شش ماهه اعلام ميكند كه هيچ خط بازگشتي براي تبديل اكسيد اورانيوم غنيشده به اورانيوم غنيشده 20 درصد وجود ندارد.
- ايران در نامه نوشته شده در بيستم ژانويه 2014 اطلاعاتي درباره كارگاههاي مونتاژ سانتريفيوژ، تاسيسات انبار و كارگاههاي توليد روتور سانتريفيوژ ارائه ميدهد. آژانس بينالمللي انرژي اتمي و ايران همچنين براي دسترسي بيشتر بازرسان آژانس به تاسيسات هستهاي نطنز و فردو به خصوص در روزهاي تعطيل و آخر هفته در ايران توافق كردند.
ساعتي بعد از انتشار اين گزارش آژانس، ماري هارف سخنگوي كاخ سفيد تأييد كرد كه
1+5 و امريكا نسخهاي از گزارش بانكي مون را دريافت كرده و در حال مطالعه آن هستند.سرانجام غروب ديروز امريكا اعلام كرد آژانس بينالمللي انرژي اتمي تأييد كرده كه ايران مطابق موافقتنامه ژنو گام اول را برداشته و در نتيجه دولت امريكا هم بخشي از تحريمها عليه ايران را به مدت شش ماه معلق ميكند. بر اساس گزارش بيبي سي، تصميم دولت امريكا اين موارد را شامل ميشود:
* توقف تلاشها براي كاهش خريد نفت ايران توسط شش كشوري كه هنوز از تحريم خريد نفت از ايران معاف هستند تا اين كشورها بتوانند به خريد نفت در سطح فعلي ادامه دهند.
* آغاز همكاري امريكا با شريكانش و ايران براي ايجاد يك كانال مجاز مبادله مالي كه به ايران امكان بدهد اقلام بشردوستانه بخرد، هزينههاي پزشكي و شهريههاي دانشگاهي دانشجويان ايراني مشغول به تحصيل در خارج از اين كشور را بپردازد و تعهدات مالياش را به سازمان ملل ادا كند.
* تعليق تحريم شهروندان غيرامريكايي كه در بعضي مبادلات مالي مرتبط با صادرات پتروشيمي ايران و معاملات طلا و فلزات گرانبها با اين كشور شركت دارند يا قطعات و خدمات در اختيار صنعت خودروسازي ايران ارائه ميدهند.
* صدور اجازه ارسال قطعات يدكي هواپيما، ارائه خدمات معاينه فني و خدمات لازم براي تأمين امنيت پرواز خطوط مشخص هواپيماهاي مسافربري ايران.
همچنين اروپا هم در بيانيهاي اجرايي شدن توافق ژنو را شروع كرد.
در بيانيه اتحاديه اروپا كه غروب ديروز منتشر شد، آمده است: با به تعلیق درآوردن برخی از تحریمها اتحادیه اروپا وظیفه خود را در اولین گام در جهت دستیابی به راهحل جامع برای برطرف کردن نگرانیهای موجود درباره مساله هستهاي ایران برداشته است.
بر اساس تصمیم روز دوشنبه، محدودیت موجود درباره بیمه و انتقال یا فروش نفت خام ایران به مشتریانش برداشته شده است. همچنین محدودیت در واردات، فروش و انتقال محصولات پتروشیمی و خدمات مرتبط با آن برداشته شد. ایران قادر است نفت خام و محصولات پتروشیمی خود را انتقال دهد، همچنین اقدامات لازم برای رفع محدودیت در زمینه کشتیرانی انجام شده است.