دكتر مجيد ابهري*| اميد به زندگي در هر جامعه نشان دهنده متوسط سن عمر، نرخ مرگ و مير و زايمان است؛ با توجه به روحيه نشاط در جامعه و بالارفتن سطح بهداشت، كاهش بيماري‌هاي مسري و نرخ مرگ و مير، سن اميد به زندگي در حال حاضر در كشور ما 74 سال بوده و رشد چشمگيري را نسبت به قبل از پيروزي انقلاب اسلامي نشان مي دهد.
با توجه به اين نرخ رشد و تفاوت آن در جامعه‌ي شهري و روستايي بايد به اين نكته اشاره كرد كه در ميان زنان و مردان حدود پنج سال اين نرخ تفاوت دارد بخاطر خانواده هاي تك هسته‌اي و با توجه به شرايط درمان در جامعه هرچقدر نشاط اجتماعي، سلامت، روابط عاطفي، تعاملات اجتماعي افزايش يابد نرخ اميد به زندگي نيز در ارتباطي مستقيم با آنها رشد چشمگيري پيدا مي‌كند.
متاسفانه بالابودن آمار تصادفات جاده‌اي و نرخ سوانح هرچند از نرخ مرگ و مير طبيعي كاسته مي‌شود، آمارهاي تلخ اين رخدادها افزايش پيدا مي كند؛ رعايت شرايط ايمني در جامعه چه در سفرها و چه در ساخت و سازهاي شهري و روستايي كمك شايسته‌اي به افزايش نرخ اميد به زندگي مي نمايد.
آمادگي جامعه و نهادهاي دولتي در مقابل حوادث و بلاياي طبيعي مانند زلزله و سيل و نظير آنها باعث كاهش آمار مرگ و مير شده و نرخ اميد به زندگي را بالا مي‌برد.
متاسفانه بافت هاي فرسوده شهري و روستايي يكي از زمينه هاي افزايش آمار مرگ و مير بوده كه برنامه‌ريزي‌هاي موثر در اين زمينه مي تواند كمك قابل توجهي به اين فرايند بنمايد.
ايجاد پوشش هاي بيمه اي براي سالمندان، تدوين برنامه هاي غذايي براي آنها، همراه با برنامه هاي بهداشت و درمان براي نوزادان نظير برنامه هاي واكسناسيون، طرح هاي مراقبت از زنان باردار، كاهش آمار مرگ و مير نوزادان هنگام تولد، روش هاي افزايش نرخ اميد به زندگي در جامعه مي‌باشد.
همچنين بايد گفت اميد به زندگي در متاهلان دو برابر مجردها است و حتي سكته و بيماري‌هاي روحي و رواني در مجردها بيشتر است. سن اميد به زندگي از 57 سال در سال 1357 به 73 سال در زنان و 71 سال در مردان در سال جاري رسيده است و افزايش اين سن به 76 سال در دستور كار قرار دارد.
از سوي ديگر مجردها طول عمر كوتاه‌تري نسب به افراد متاهل دارند و اينكه متاهل‌ها از سلامت جسمي و رواني بيشتري برخوردار هستند و از نظر تغذيه توجه به استراحت و تفريح در وضعيت مناسب‌تري نسبت به افراد مجرد قرار دارند.
بي شك سطح رفاه خانواده ها در امید به زندگی آنان تاثیر گذار است و پیشرفت علوم پزشکی در سلامت جسم، افزایش سطح دسترسی مردم به خدمات بهداشتی، افزایش آگاهی مردم، تغییر سبک زندگی و .. از جمله دلایل افزایش سن امید به زندگی در ایران است.
*جامعه‌شناس؛ متخصص علوم رفتاري و آسيب‌شناسي اجتماعي
