سازمان عفو بینالملل به تازگی گزارشی منتشر کرده است که نشان میدهد صدها تن از پناهندگان سوری که برای فرار از شرایط بد این کشور به اردن روی میآورند، به مرزهای سوریه بازگردانده میشوند که این وضعیت ناشی از مشکلاتی است که همسایگان سوریه با آن روبرو هستند.
بر اساس این گزارش، تقریبا 97 درصد از پناهندگان سوری پس از عبور از مرزها به کشورهای همسایه میروند که اکنون حدود یک میلیون تن از آنها در لبنان و باقی آنها به ترتیب در اردن، عراق و ترکیه بسر میبرند.
بسیاری از این پناهندگان به سوریه بازگردانده شده یا در صورت امکان در کشور مقصد برای دستیابی به امکانات اولیه زندگی با مشکلات فراوان روبرو هستند.
فیلیپ لوتر سرپرست بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در عفو بینالملل، گفت: بسیار ناراحتکننده است که جمعیت زیادی از مردم سوریه به دلیل ناتوانی کشورهای همسایه در پذیرش و حمایت از آنها به کشور خود بازگردانده میشوند، در حالیکه تعداد زیادی از آنها را زنان و کودکان تشکیل میدهند.
وی ادامه داد: مردمی که اکنون از سوریه فرار میکنند و به اردن یا دیگر کشورهای همسایه پناه میآورند با محدودیتهای زیادی در مرزها مواجهند. بسیاری از آنها تمام زندگی خود را از دست دادهاند، از این رو جامعه بینالملل موظف است برای کمک به همسایگان سوریه و باز نگه داشتن مرزهای این کشورها تلاشهای خود را افزایش دهد.
بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی عفو بینالملل، بیش از دو میلیون سوری طی دو سال گذشته که بزرگترین بحران انسانی دهه اخیر در دنیا به شمار میآید، از سوریه گریختهاند که اغلب آنها به ترتیب به لبنان، اردن، ترکیه، عراق و مصر مهاجرت کردهاند. گفته میشود حدود 4/5 میلیون نفر نیز در داخل مرزهای سوریه آواره و بیخانمان شدهاند.
لوتر در ادامه بیان کرد: هجوم پناهندگان سوریه به کشورهای منطقه موجب بروز مشکلات فراوانی برای این کشورها شده است. منابع طبیعی آنها به شدت رو به کاهش رفته و حتی خطر دیگری میان پناهندگان و ساکنان بومی کشورهای همسایه وجود دارد، اگرچه این مساله نمیتواند دلیل درستی برای عدم اجازه ورود پناهندگان به خاک کشورهای همسایه باشد.
وی تاکید کرد: جامعه بینالملل در این میان نقش بسیار مهمی برای حمایت از پناهندگان سوری ایفا میکند. آنها باید هر چه فوری کمکهای بشردوستانه همچون آب، غذا، دارو و تجهیزات برپایی چادر و اردوگاه را به همسایههای سوریه ارائه دهند تا این کشورها بتوانند پذیرای پناهندگان باشند.
عفو بینالملل دریافته است که علیرغم اعلام مقامات اردن مبنی بر باز بودن مرزهای این کشور به روی پناهندگان سوری، دست کم چهار گروه از آنها قادر به پا گذاشتن به خاک اردن نیستند که عبارتند از: پناهندگان فلسطینی از سوریه، مردمی که فاقد مدارک شناسایی هستند، پناهندگان عراقی که در سوریه زندگی میکنند و همچنین مردانی که با خود خانوادهای به همراه ندارند.
برخی از خانوادههای سوری به عفو بینالملل گفتند که نیروهای کنترل مرزهای اردن آنها را به سوریه باز گرداندهاند.
یک زن سوری که خود 6 فرزند دارد در این گفتوگوها تشریح کرد که روی پاسپورتش مهر بازگشت زدهاند و او مجبور است اکنون به همراه 100 خانواده دیگر در خیابانهای نزدیک مرز بخوابد و زندگی کند. تنها غذای در دسترس آنها میوههایی است که از درختهای منطقه میچینند.
همچنین برای آن دسته از پناهندگانی که توانستهاند از مرز اردن عبور کنند خطر استرداد وجود دارد. مقامات اردنی میگویند که هیچ پناهندهای به سوریه باز نمیگردانند، اما گزارش ماه اوت عفو بینالملل نشان میدهد که حدود 200 پناهنده به سوریه مسترد شدهاند.
به گزارش پایگاه خبری سازمان ملل، در این میان زنان و کودکان پناهنده سوری با مشکلات مضاعف روبرو هستند. برخی از این زنان و دختران به عوامل سازمان ملل گفتند که هر لحظه را با ترس از آزار و اذیتهای جنسی و خشونت سپری میکنند و از اینکه در ساعات نیمه شب از محل اسکان خود دور شوند هراس دارند.
برخی از آنها میگویند که مردان اردنی در میان زنان و دختران پناهنده به دنبال همسر میگردند و به دلیل شرایط سخت آنها انتظار دارند که این زنان و دختران به هر ازدواجی تن دهند که این وضعیت ریسک بهرهکشی از آنها را افزایش میدهد.
همزمان با ادامه این بحران و آغاز فصل سرما، نهادهای منطقهای سازمان ملل و عفو بینالملل بر لزوم همکاری بیشتر جامعه بینالملل با کشورهای همسایه سوریه برای حمایت و ارائه کمک به پناهندگان تاکید کردند.