مذاكرات هسته‌اي در ژنو با حواشي منحصر به فرد خود پايان يافت. مسئله‌اي كه مهم جلوه مي‌كند، اين است كه بايد اين گام در كنار گام‌هاي اخير دولتمردان ما در نيويورك كه از ديدار با گروه 1+5 تا ديدار خصوصي 25 دقيقه‌اي آقاي ظريف با جان‌كري وزير امور خارجه امريكا و نهايتاً تماس تلفني دكتر روحاني با اوباما بود، به صورت كلي نگريسته شود. هر‌چند كليت روند، مورد حمايت رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است، در جزئيات و برخي از تاكتيك‌ها اما اختلاف‌نظرهايي نيز مشاهده مي‌شود كه از آن مي‌توان به بحث تماس تلفني اوباما با روحاني اشاره داشت.
به هر حال امروز با وجود گام‌هاي برداشته شده در اين زمينه، نمي‌شود نظر قاطعي درباره برآيند كار داد. گام‌هاي بعدي كه از نشست عراقچي معاون امور حقوقي و بين‌الملل وزارت خارجه كشورمان در دوشنبه ششم آبان با آمانو در وين تا نشست كارشناسي ايران و 1+5 كه پنج‌شنبه 9 آبان برگزار مي‌شود، مي‌تواند به نحوي برآيند كار را مشخص كند. در كنار اين مباحث، آنچه از اهميت فوق العاده‌اي برخوردار مي‌باشد اين است كه در اين ميان، ملاحظاتي براي تيم هسته‌اي كشورمان وجود دارد كه شايد كمتر تكرار شده باشد و اگر هم تكراري است، مكرراً نيز بيان شود خالي از لطف نخواهد بود، چراكه عدم رعايت اين موارد، پاشنه آشيل مذاكرات تلقي مي‌گردد.
اهم اين ملاحظات به شرح زير مي‌باشد: كنترل سرعت مذاكرات در چارچوب خطوط قرمز: سرعت خوبي كه تيم مذاكره‌كننده در مذاكرات آغاز نموده است در كنار حسن‌هاي خود، عيوبي را متوجه مي‌كند. مهم‌ترين و اصلي‌ترين عيب اين است كه سرعت مذاكرات ما نبايد چنان باشد كه از خطوط قرمزمان كه همانا عدم خروج از مواد انباشت، تعليق اصل غني‌سازي و عدم اشاره به غني‌سازي بالاي 20 درصد (hu) مي‌باشد، عبور كنيم. امروز موضع ما در مذاكرات بايد به گونه‌اي باشد كه فرصت ورود حريف به اين چارچوب را از او سلب كنيم و بازي را با معادله چيده شده خود پيش بريم. لازمه اين قضيه همانا عدم به كار گرفتن نگاه عجولانه در امور ديپلماتيك است، چراكه بدون تفكر استراتژيك و حريف‌شناسي قطعاً خوشبينانه به حالت بن بست و بدبينانه به سمت يك نتيجه برد- باخت به نفع حريف رقم پيش مي‌رويم.
درك درست از تغييرات محاسباتي حريف، با وجود گام‌هايي كه دولت در راستاي ديپلماسي و روابط و مذاكرات بين‌المللي برداشته است، قطع به يقين تغييراتي را نيز در حريفان خود شاهد بوده است. به عنوان مثال، امروز مشاهده مي‌شود كه اوباما و كري رو به سوي كنگره آورده‌اند تا اعمال تشديد در وضع تحريم‌ها را به تعويق بيندازند يا ابراز تمايلاتي كه گاه از مقامات امريكايي در جهت ايجاد رابطه با ايران انجام مي‌شود كه اينها در حالتي از امكان، مي‌تواند تلقي‌كننده يك آدرس غلط به مسئولان مذاكره كننده و ديپلماسي كشور باشد. بحث اصلي اين است كه همان طور كه در پاراگراف فوق بيان شد، عجله در امر ديپلماسي و مذاكرات يك سم مهلك است و اين موضوع در اين جا بيشتر مفهوم مي‌يابد، چراكه امروز شواهد در حريف گوياي روراست نبودن و عدم اعتماد به طرف مقابل است. امريكايي كه حتي در مناسبات سياسي، كوچك‌ترين اعتمادي به هم‌پيمانان خود ندارد كه اين سند را مي‌توان از جاسوسي و شنود مكالمات مقامات اروپايي توسط كاخ سفيد فهميد. اين همه آن چيزي است كه ما امروز از امريكا شاهد آن هستيم. پس با اين تفاسير چطور مي‌شود به حريفي اعتماد كرد كه اصل بدبيني سرلوحه تمام رفتارهاي بين‌المللي‌اش مي‌باشد؟
اينجاست كه نبايد با يك امتياز مصنوعي، ذوق زده شويم و همه چيز را به پاي همين امتياز خرج كنيم. زود‌باوري در تغيير و موضع امريكا در برابر ما، يك پاشنه آشيل در روابط ديپلماتيك و مذاكرات هسته‌اي ما خواهد بود. رفتار كشورهاي همسايه ايران با تعاملات امريكا هميشه در يك فضاي بي‌اعتمادي به سر مي‌برده است. بحث عقد پيمان امنيتي امريكا در افغانستان علاوه بر نشست‌هاي زياد وزير خارجه امريكا با مقامات افغان به علت بدبيني كرزاي، به تعويق افتاده است و علت آن اين است كه مقامات افغانستان، وضعيت مناسبات قدرت و روابط ديپلماتيك امريكا را به وضوح تجربه و احساس نموده‌اند و برايشان جاي هيچ ترديدي را باقي نگذاشته است. در پايان اعتقاد نگارنده بر اين است كه در روند در پيش گرفته شده در عرصه خارجي، بايد تيم مذاكره كننده گام‌هاي متوازن و برابر در جلسات كارشناسي بردارد و فرصت ابتكار عمل را تنها نصيب خود كند و در فضاي بينابين محور خوشبيانه- بدبينانه، مذاكرات را پيش برد.
