خبرگزاری ایسنا: پژوهشگران کشور با انجام تحقیقی درباره میزان وزن کوله‌پشتی دانش‌آموزان ابتدایی دریافتند: با افزایش سطح سواد والدین، میانیگن وزن کیفهای دانش‌آموزان هم افزایش می‌یابد و این می‌تواند به دلیل انتخاب کیفهای سنگین‌تر از طرف این دسته از والدین و لوازم‌التحریر بیشتر توسط آنها باشد.
این پژوهش با اشاره به این که در بین نهادهای اجتماعی، مدرسه یکی از مهمترین نهادهای سازمان یافته رسمی است که باید با فراهم کردن محیط سالم بهداشتی به جسم و روان کودکان جامعه امکان شکوفایی بدهد، تاکید می‌کند: در تمام دوران مدرسه، کودک از نقطه نظر جسمی، عقلانی، عاطفی و اجتماعی تغییر می‌کند و اگر محیط مساعد برای رشد و تکامل وی فراهم نشود، با اختلالات رشد و نمو و بیماری‌های دوران کودکی مواجه می‌شود. این امر نه تنها در جریان یادگیری و آموزش وی موانع مهمی را ایجاد می‌کند، بلکه بنیان و اساس بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات جسمی و روانی در سال‌های بزرگسالی را به وجود می‌آورد.
تحقیق فوق، سپس به طرح چند پرسش درباره علت بروز خستگی در دانش‌آموزان می‌پردازد: چرا دانش‌آموزان در موقع راه‌رفتن ، مطالعه یا ورزش کردن و دهها فعالیت دیگر به سرعت خسته می‌شوند و قادر به ادامه کار نیستند؟ چرا دچار دلزدگی و بی‌علاقگی و حرکات بیش از حد طبیعی و مزاحم می‌شوند؟ و در ادامه تاکید می‌کند: این عوارض خود به صورت یک دایره معیوب، فرد خسته را خسته‌تر و احتمالا رابطه فرد با محیط را دشوارتر می‌سازد. بنابراین علت اصلی این مشکلات را باید در طرز نشستن ، ایستادن و راه رفتن و بسیاری از عادات نادرست دانش‌آموزان مخصوصا حمل چیزهای سنگین مانند کیف سنگین پر از کتاب در یک دست یا آویخته بر شانه در یک طرف بدن جست‌وجو کرد که در بدشکلی اندام نیز موثر است.
پژوهش حاضر، در ادامه مراقبین بهداشت مدارس و اولیا و مربیان را به این نکته توجه می‌دهد که باید طرز نشستن، راه رفتن ، ایستادن، حمل بار و بسیاری از عادات غلط دانش‌آموزان را شناسایی کنند و به موقع برای آموزش رفتار صحیح وارد عمل شوند.
به گفته محققان، حمل کیفهای سنگین مدرسه در سنین رشد دانش‌آموزان می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد. وقتی کوله‌پشتی سنگین باشد، کودک بیش از حد پشتش را قوس‌دار یا سر تنه را به جلو خم می‌کند تا بتواند وزن کیف را تحمل کند. این فشار روی عضلات گردن و پشت سبب خستگی بیش از حد و آسیب می‌شود.
همچنین کوله‌هایی که یک بند دارند باعث عدم تقارن ستون مهره‌ها و اختلال در توانایی طبیعی گیرندگی ضربه به وسیله ستون مهره‌ای و باعث دردهای شانه، گردن و کمر در کودکان می‌شوند. اگر کودک کوله را بر روی یک شانه حمل کند، برای جبران وزن اضافی آن به طرف مقابل خم می‌شود که این مساله درد بخش فوقانی و تحتانی پشت و کشش عضلات شانه و گردن را به دنبال دارد. علاوه بر این بند باریک برخی کوله‌ها جریان خون و رشته‌های عصبی دست‌ها را تحت فشار قرار داده و سبب ضعف و گزگز بازو و دست‌ها می‌شود.
این تحقیق به ذکر برخی استانداردها بر اساس اعلام انجمن کایروپراکتیک در کانادا (کایروپراکتیک، علم شناخت مفاصل، به ویژه ستون فقرات و هنر تنظیم و تطبیق آنها به منظور پیشگیری و درمان است که استفاده از آن در علم پزشکی به 2000 سال پیش برمی گردد) اشاره کرده که معتقد است شاگردان مدارس ابتدایی نباید بیش از 10 درصد وزن بدنشان بار حمل کنند و در مورد شاگردان دبیرستانی این نسبت نباید بیش از 15 درصد وزن بدن باشد؛ بنابراین یک بچه با وزن 80 پوندی نباید بیش از 8 پوند حمل کند.
نحوه درست استفاده از کوله‌پشتی
این انجمن در مورد انتخاب کیف می‌گوید: کیف باید از سبک‌ترین جنس مثل وینیل یا کاموایی باشد. بالای کوله‌پشتی نباید بالاتر از شانه‌ها قرار گیرد و انتهای آن نباید از بالای استخوان باسن پایین‌تر قرار گیرد.
نوار کوله‌پشتی که روی شانه‌ها قرار می‌گیرد باید پهنایی معادل 2 اینچ (5 سانت) داشته باشد و نباید دور بازو جمع شود و یا در ماهیچه‌های شانه و بازو فرو رفته و روی اعصاب منطقه تاثیر بگذارد.
بندهای کمری کیف کوله پشتی باید بتواند 50 تا 70 درصد وزن را از روی شانه و ستون مهره‌ها به استخوان لگن انتقال دهد تا فشار روی استخوانها و مفاصل و ماهیچه‌ها مساوی شود.
دانش‌آموزان باید چیزهای سنگین‌تر را نزدیک به محور مرکزی بدن طوری که نزدیک به مرکز ثقل بدن باشد قرار دهند.
کوله‌پشتی خیلی سنگین که خیلی پایین نیز قرار نگیرد ، فرد را به جلو خم کرده و فشار بیش از حدی را به پشت پا وارد می‌آورد.
برای اجتناب از صدمه به ستون مهره‌ها باید هر دو بند را بر دوش انداخت.
برای برداشتن و پوشیدن کوله‌پشتی بهتر است اول آن را روی یک میز تحریر همسطح کم قرار داده و بعد آن را به پشت خود بلغزانید. از پیچ و تاب خوردن کوله‌پشتی در پشت خود نیز بپرهیزید.
محققان شواهد روزافزون دردهای پشت محصلان را دلیل محکمی برای لزوم ایجاد محدودیت در وزن کوله‌پشتی‌های آنها می‌دانند. با توجه به اهمیت همین موضوع پژوهشی در کشور با هدف تعیین میانگین وزن کیف و کوله پشتی که دانش‌آموزان به مدرسه حمل می‌کنند و تعیین نسبت وزن کیف به وزن بدن بر روی 558 دانش‌آموز ابتدایی شامل 270 دختر و 288 پسر در شهر همدان انجام شده است.
در این تحقیق که توسط دکتر محمود امدادی و همکاران وی انجام شده، کیف دانش‌آموزان در حالات مختلف (کیفی که از خانه به مدرسه می‌آورده‌اند با تمام لوازم و تغذیه و یک بار هم بدون تغذیه و کیفی که طبق برنامه کلاسی بدون تغذیه می‌آورده‌اند) مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین وزن دانش‌آموزان در این تحقیق اندازه‌گیری و نسبت این دو یعنی وزن کیف مدرسه و وزن دانش‌آموزان محاسبه شد.
نتایج این بررسی‌ها نشان داد که تنها 6 درصد دختران و 13 درصد پسران یعنی 9.5 درصد دانش‌آموزان مورد بررسی، کیفی کمتر از 0.05 درصد وزن بدن خود حمل می‌کنند. بر اساس نتایج این پژوهش، 51 درصد دانش‌آموزان نیز باری بین 5 تا 7 درصد وزن خود به مدرسه می‌آورند، 27.5 درصد نیز کیفی بین 8 تا 9 درصد وزن خود و بالاخره 12 درصد دانش‌آموزان مدارس ابتدایی کیفی بیش از 10 درصد وزن خود حمل می‌کنند.
همچنین طبق نتایج این تحقیق میانگین وزن کیفی که دانش‌آموزان به مدرسه می‌آورند در دختران و پسران دانش‌آموز به صورت معنی‌داری متفاوت است و دختران بار بیشتری به مدرسه می‌آورند.
نتایج حاکیست که میانگین وزن کیف همراه با تغذیه دانش‌آموزان دختر مدارس ابتدایی 1970 گرم و میانگین وزن کیف همراه با تغذیه دانش‌آموزان پسر 1647 گرم بوده که به نحو معنی‌داری، میانگین وزن کیف دختران، 323 گرم بیشتر از پسران بوده است.
بر اساس این تحقیق، میانگین وزن کیف بدون تغذیه که باید دانش‌آموزان طبق برنامه به مدرسه بیاورند در سن 7 سالگی 1145 گرم، سن 8 سالگی 1329 گرم، 9 سالگی 1480 گرم، 10 سالگی 1479 گرم، 11 سالگی 1751 گرم و 12 سالگی 1729 گرم است؛ حال آن که میانگین وزن کیف بدون تغذیه که در سن 7 سالگی به مدرسه آورده می‌شود، 1583 ، سن 8 سالگی 1545 گرم، 9 سالگی 1685 گرم، 10 سالگی، 1671 گرم، 11 سالگی 1984 گرم و 12 سالگی 2033 گرم است.
این تحقیق نتیجه‌گیری می‌کند که میانگین وزن کیف بدون تغذیه‌ای که دانش‌آموزان مدارس ابتدایی به مدرسه می‌آورند، نسبت به آنچه که باید باشد، در سن 7 سالگی 138 گرم، در سن 8 سالگی 216 گرم،در سن 9 سالگی 205 گرم، درسن 10 سالگی 192 گرم، در سن 11 سالگی 233 گرم و در سن 12 سالگی 304 گرم اضافه‌تر است.
یافته‌های این پژوهش همچنین یک نکته قابل توجه دیگر را نیز نشان می‌دهد و آن این که میانگین وزن کیفی که دانش‌آموزان با تغذیه به مدرسه می‌آورند، در سن 7 سالگی 200 گرم، بیشتر از سن 8 سالگی است؛ بنابراین کلاس اولی‌ها بیشتر از کلاس دومی‌ها بار حمل کرده و به مدرسه می‌برند.
نتایج دیگر این تحقیق همچنین حاکیست: 25.1 درصد دانش‌آموزان از کیف دستی استفاده می‌کنند، 71.6 درصد دانش‌آموزان کوله پشتی به مدرسه می‌برند و 3/3 درصد نیز به روش‌های دیگر کتاب و لوازم‌التحریر خود را به مدرسه می‌برند.
بر اساس همین نتایج دختران دانش‌آموز با درصد بیشتری نسبت به پسران در موقع حمل کیف ابراز ناراحتی کرده‌اند.
یافته‌های تحقیق حاضر حاکیست از میان 83 درصد دانش‌آموزانی که در موقع حمل کیف ناراحتی داشته‌اند، 16 درصد از درد پشت ، 38 درصد از درد شانه و 29 درصد از درد دست شکایت داشته‌اند.
این تحقیق با اشاره به وزن بالاتر کیف دانش‌آموزان دختر نسبت به دانش‌آموزان پسر، اولیای مدارس و معلمان را به توجه بیشتر در این زمینه رهنمون کرده تا در این مورد مراقبت کنند که برنامه درسی دختران با پسران تفاوت نداشته باشد.
پژوهش فوق، همچنین با یادآوری این که وزن کیفی که 7 ساله‌ها طبق برنامه کلاسی خود حمل می‌کنند نیز بیشتر از کیفی است که 8 ساله‌ها طبق برنامه کلاسی حمل می‌کنند، به والدین تاکید می‌کند که از پر کردن بیش از حد کیف مدرسه فرزندان کلاس اولی خود خودداری کنند.
در این تحقیق، در مورد ارتباط وزن کیف هایی که دانش‌آموزان به مدرسه می‌برند با شغل والدین ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد؛ ولی سواد پدر و مادر ارتباط معنی‌داری با وزن کیف دانش‌آموزان داشته است، به گونه‌ای که با افزایش سواد والدین میانیگن وزن کیفهای دانش‌آموزان نیزافزایش نشان می دهد و این می‌تواند به دلیل انتخاب کیفهای سنگین تر از طرف والدین و لوازم‌التحریر بیشتر نیز باشد.
