بي‌شك شما هم داستان‌هاي فراواني شنيده‌ايد از احداث ديوار برلين در نخستين ماه‌هاي پس از جنگ جهاني دوم. من اما قصد نوشتن درباره اين ديوار را ندارم! يادتان هست پس از فروپاشي شوروي و الحاق دو آلمان، براي همه سؤال بود كه حالا تكليف پايتخت اين كشور چه مي‌شود؟ حدود 50 سال شهر «بن» پايتخت آلمان غربي و «برلين شرقي» پايتخت آلمان شرقي بود. اما پس از الحاق به سرعت دولت دست به كار شد و با وجود انبوه مشكلاتي كه يكي شدن در كشور به وجود آورده بود، پايتخت را به شهر برلين كه حالا ديواري در وسطش نبود، منتقل كرد.
مرادم از اين يادآوري تحسين آلمان‌ها در انتقال پايتخت است. ده‌ها سال است و حتي از سال‌هاي پيش از انقلاب، صحبت انتقال پايتخت از تهران يا لااقل بخش‌هايي از دولت به جايي ديگر مطرح مي‌شود. در دولت آقاي احمدي‌نژاد حتي نويد اين داده شد كه برخي وزارتخانه‌ها به طور قطع به استان‌هاي همجوار مي‌روند. تحركات مختصري هم صورت گرفت، اما در نهايت همه چيز در حد دستور و بخشنامه باقي ماند. همه اذعان دارند كه تهران بيش از اين ظرفيت جمعيت موجود را ندارد. انبوهي جمعيت سبب شده است تا خدمات‌رساني به مردم در پايتخت سخت باشد. حاشيه‌نشيني‌هاي مزمن، بافت فرسوده، ترافيك كشنده، آلودگي هشداردهنده هوا و... همه و همه چهره ناخوشايندي از مركز كشور ساخته است. اين در حالي است كه مجموع عوامل دولت، وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هاي ذي‌ربط آنها با كاركنانشان مي‌توانند در شهر ديگري و در صورت لزوم نزديك تهران مستقر شوند.
در تمام جهان اين سياست دنبال شده و اغلب جواب هم داده است. به طور مثال در برزيل با آنكه شهر‌هاي مهم، پرجمعيت و سرشناسي براي گزينه مركز شدن وجود داشت، اما شهر كمابيش نوبنياد «برازيليا» براي اين منظور در نظر گرفته شد تا بر شلوغي و ازدحام شهر‌هاي قديمي‌تر افزوده نشود. در خود امريكا با وجود شهر‌هايي چون نيويورك كه به نوعي مركز تجارت جهاني است يا لوس‌آنجلس كه بندري ثروتمند و خوش آب و هواست، «واشنگتن» براي مركزيت برگزيده شد و بدين منظور طراحي گرديد. در همسايگي خودمان، اگر چه «بندر كراچي» با جمعيتي بيشتر از تهران يا «لاهور» و «پيشاور» و «راولپندي» با جمعيت‌هاي مشابه در نگاه نخست گزينه‌هاي مناسبي براي مركزيت كشور بودند، اما در نهايت در حاشيه راولپندي، سنگ بناي شهري با طراحي مناسب به منظور پايتختي پاكستان گذاشته شد.
اسلام‌آباد از اين نظر بي‌نظير ساخته و پرداخته شده است. چرا ما نمي‌توانيم چنين كنيم. تصور كنيد روزي تمام وزارتخانه‌ها و پادگان‌ها و ادارات به شهري نزديك مثلاً به جايي بين كرج و قزوين منتقل شود؛ روزي كه ديگر خبري از طرح ترافيك و خود ترافيك نباشد؛ روزي كه توريست‌ها يكي از مهم‌ترين مقاصدشان در ايران، شهر تهران باشد. شهري كه اكنون انبوه مقاصد گردشگري‌اش زير سايه پايتخت بودن آن ناپديد شده‌اند. روزي كه قيمت مسكن در اين ابرشهر متعادل شود و... اين كار بزرگ، همتي بلند مي‌خواهد و اگرچه سخت ولي غيرممكن نيست.
